´De toestand is te ernstig om hem over te laten aan de machtsstructuren die zelf hebben bijgedragen tot de verzieking.´ en ´ Verantwoordelijke burgers kunnen iets doen om die maatschappelijke verwording tegen te gaan...´ en ´ Charta 91 is geen embryo van een politieke partij, geen substituut voor de vele uitingen van verontwaardiging die zich manifesteren in betogingen en petities, maar wil complementair hiermee werken´ en ´ dit veronderstelt een werking op termijn en in de diepte´ en ´een onafhankelijke beweging van individuele burgers. Dat deze enkelingen tot organisaties en bewegingen behoren, belet niet dat zij onafhankelijk kunnen samenwerken...´en... Het Charta manifest is een hele boterham.
We zijn begonnen in een opwelling van afkeer over het schouwspel van de Belgische verkiezingen van 24 november 1991. Ergernis die we niet wilden omzetten in afwijzing, zoals dat wel het geval was bij velen en mee de basis vormde voor uiterst rechts of andere uitingen van populisme. We wilden als ´verantwoordelijke burgers´ wijzen op de dieper liggende sociale processen die aan de grondslag liggen van de verrechtsing, de politici oproepen het geweer van schouder te veranderen en bijdragen tot een nieuwe politieke cultuur, waarin de politieke maatschappij en de civiele maatschappij tot een vernieuwde relatie zouden kunnen komen. Hoever zijn we daarbij geraakt? Met de beperkte middelen van een niet professioneel gestructureerd netwerk hebben we gedurende het laatste anderhalf jaar enkele initiatieven ontwikkeld:
Al deze initiatieven werden uitgewerkt door open en pluralistische werkgroepen. Andere thema´s zoals ´de rol van de kunst´ of ´de maatschappelijke verantwoordelijkheid van de media´ zijn in voorbereiding. Op enkele momenten werd overlegd op ad hoc vergaderingen over specifieke punten, zoals onze verhouding met politici. Over de werking van Charta wordt bericht in deze Nieuwsbrief die gratis wordt opgestuurd naar meer dan 4000 mensen. Paula Dhondt, Hugo Claus, Mieke Vogels, Nelly Maes, Jef Sleeckx, Robert Voorhamme, Luc Delanghe, Mohammed Sebbahi behoren tot de stichtende leden van de vzw Charta 91. De laatste zaterdag van elke maand vergadert een open stuurgroep om de werking te coördineren. Sinds de start, 1 7 maanden geleden, deden we ons best om het tij te helpen keren. Misschien komt dat te weinig in het nieuws. Dat ligt waarschijnlijk aan een niet-professionele communicatiestrategie, maar zeker zoveel aan de eigenheden van de media en hun specifieke en beperkende nieuwsselectie. Bekendheid hangt niet uitsluitend van ons af en soms wordt door de redacties bewust gekozen om de werking van Charta te verzwijgen of in een bepaalde hoek te dringen. De nood aan etiketteren is in Vlaanderen blijkbaar groot en heeft ongetwijfeld te maken met de onzekerheid van de klever zelf.
Het is ons echter niet om de aktiviteiten of de bekendheid op zich te doen. De uitdaging voor Charta 91 is erin te slagen een bres te slaan in systemen die dol draaien en die elkaar versterken: de politieke tredmolen geregeerd door eigen interne regels en codes en de populistische afwijzing daarvan die voedsel geeft aan depolitisering en aan de autoritaire verleiding. Een waanzinnig mechanisme waarbij vrijheid, gelijkheid en solidariteit in elk geval verliezer zijn. "Zwarte Zondag" ligt nu 1 9 maanden achter ons. Ondanks intentieverklaringen vanuit de verschillende politieke partijen en ondanks initiatieven als Hand in Hand, Objectief en Charta, stellen we vast dat het Vlaams Blok in de opiniepeilingen niet achteruitgaat, integendeel. Ook in Wallonië wordt uiterst rechts na volgende verkiezingen een politieke faktor. En aan de kloof tussen burger en politiek wordt weinig gedaan. De VLD lanceert campagnes met slogans als ´Shit zegt de burger´. Fraaie ´vernieuwing´. De werkloosheid neemt verder toe, het klimaat van onzekerheid en angst wordt in stand gehouden. De malaise in de gehele dienstensektor (opvoeders, gezondheidszorg, onderwijs...) neemt toe. Een aantal recente vonnissen en arresten hebben het vertrouwen in het rechtsapparaat niet vergroot. Niemand kan deze vaststellingen tegenspreken. Ons baren ze zorgen.
1994 komt dichterbij zonder dat zich enige verbetering aftekent. En zonder dat de overheid de indruk geeft echt om die zaken te geven. Onze inspanning om het tij te keren is een poging bij te dragen tot een ander politiek klimaat: het politiek systeem ertoe te brengen in duidelijke politieke termen om te gaan met de burgers. Maar slaagt Charta erin dat forum te zijn, dat platform dat een bijdrage kan leveren tot zulke nieuwe politieke cultuur? Alleen wanneer alle noodzakelijke partners bereid zijn daar echt iets voor te doen. En dat is vandaag nog steeds niet het geval. Er wordt veel gepraat over de noodzaak tot vernieuwing, over de noodzaak tot samenwerking, over de noodzaak tot overleg en discussie, over de noodzaak tot eenheid...Wat ons echter treft is dat dat zelden aanleiding geeft tot een verandering van de tijdsbesteding, tot een wijziging in de prioriteiten. De eigen organisatie, de eigen zuil blijft de agenda bepalen. Zijn het dan de anderen die moeten zorgen voor die eenheid, of voor dat forum? Zonder die forumfunctie wordt het tij niet gekeerd. De bestaande politieke werking en strukturen zijn onvoldoende.Zonder vernieuwing gaan ze nieuwe traumatische ervaringen tegemoet. En wij met hen. Forum en eenheid betekenen niet alleen het ondertekenen van een gemeenschappelijk manifest, maar wel het willen samenwerken in een ander verband en het willen uitzoeken van een andere formulering. Close encounters of the third kind. Durven en riskeren. Dat is de uitnodiging van Charta 91. Velen moeten een al drukke agenda herschikken om Charta daarin een plaats te geven. Charta zal ongetwijfeld haar eigen werking daaraan moeten aanpassen. Weldra zal de verkiezingsdynamiek de concurrentie tussen de verschillende partijen (en de kloof met de burger) onderstrepen. Misschien zullen we met lede ogen dezelfde verschijnselen moeten aanzien die ook in andere landen voorkomen. Misschien willen sommigen toch vooraf nog in het verzet gaan. Het tij keren wordt een werk van lange adem en vergt medewerking vanuit verscheidene hoeken. Voor het verkiezingsjaar de politiek weer tot demagogie maakt, is er misschien nog even een discussie mogelijk over een andere aanpak tegen de verrechtsing. Misschien ?!
Het opzet van het Europa-initiatief zal elke aandachtige Nieuwsbrieflezer ondertussen wel bekend zijn. En vermits we kunnen rekenen op een schare onstuitbare leeslustigen, weet u allen ongetwijfeld dat naast het memorandum, de conferentie en het tot stand brengen van een Europees netwerk, ook gewerkt wordt aan de oprichting van een waakzaamheidscomité. Dit comité heeft als voornaamste doel het Europees beleid van de Belgische regering gedurende haar voorzitterschap op de voet te volgen.
Niet onbelangrijk om weten is dat zowel ChartA als ChartE op talentenjacht gaan om in overleg de samenstelling van het comité vorm te geven. De werking van het waakzaamheidscomité zal zich op drie niveau´s situeren. In eerste instantie zijn er de Chartanen en Chartezen die met kennis van zaken het gevoerde beleid toetsen aan het memorandum en vragen en/of bemerkingen doorspelen aan Europese & Belgische ministers en parlementsleden. Dezelfde vragen en bemerkingen worden voorgelegd aan de Denen en de Grieken, die vóór en na België het voorzitterschap waarnemen, aan de publieke opinie en aan de verschillende bewegingen die in België en Europa actief zijn.
Een tweede groep bestaat uit mensen die actief zijn op politiek vlak en binnen sociale bewegingen rond de Europese materie. Hen wordt gevraagd de momenten van overleg en beslissingsname in het Europees beleid op te volgen en waar mogelijk te interpreteren. De informatiedoorstroming wordt eveneens door deze kern verzorgd. Beide groepen staan dus in voor het concrete werk en onderbouwen de acties van de derde groep: het gezicht van het waakzaamheidscomité. Hier gaat het om bekende personen uit de sociaal-politieke wereld ("met gezag in de opinie") die het Europa-initiatief moreel steunen en die te gepasten tijde een stimulerend of kritisch geluid laten horen naar de Belgische regering toe. Tijdens de Europese conferentie zal bekend gemaakt worden op welke kernvragen het waakzaamheidscomité zich zal concentreren. Vervolgens zal op verschillende momenten naar buiten getreden worden voor een overzicht en evaluatie van het Europese beleid, namelijk na de zomervakantie, voor de "Belgische Euro-top" in december en ergens halverwege. De fakkel wordt eind dit jaar overgenomen door het Griekse waakzaamheidscomité. Wordt vervolgd.
Op 17 en 18 juni heeft de Europa-conferentie van CHARTA 91 plaatsgevonden in Brussel. De verslagen over dit evenement zullen uiteraard in de volgende Nieuwsbrief in september te lezen zijn
Heb jij ook een autogrammenjager in je kennisenkring? Iemand die uren staat te wachten aan de uitgang van het EEC-tennistornooi in het Antwerpse Sportpaleis en verhit huiswaarts keert met een briefkaartje waarop "Herzlich, Steffi" staat gekribbeld? Of iemand die zich op het Hand-in-Hand-festival in Gent door de massa wroet om op haar multiculturele t-shirt "Mo vent toch! Kussen, Wlll" te laten graffiteren door Vlaanderens oudste? Word je misschien zelf soms bekropen door het onverklaarbare en snel weggeduwde verlangen om een prominent naar een handtekening te vragen? Nee? Lees dan niet verder. Indien wel, ziehier de zinnige mogelijkheid om je infantiel fantasme op maatschappelijk relevante wijze uit te leven. Onze handtekeningenactie naar de Vlaamse verkozenen omtrent "Geen samenwerking met het Vlaams Blok" loopt verder.
Honderden hebben uit eigen beweging reeds geantwoord. Honderden niet. Wij verwachten uiteraard niet dat we de ganse representantenpopulatie (23 letters!) achter onze verklaring krijgen. Tenslotte lopen er in elke bevolkingsgroep snuiters rond die de kat uit de boom kijken om later te kunnen zeggen: "Wir haben es wol gewusst aber wir haben es still gehalten." Onze na-oorlogse welvaartseconomie is trouwens door -deze stille waters opgepompt. Maar goed, ik dwaal af.
Terzake dus. We zitten nu in de fase dat we de twijfelaars, de slordigen, de "ik moet het eerst aan mijn vrouw/man/voorzitter/mijnheer pastoor/grootmeester/lief/vrijer/ enzovoort vragen" eens kontakteren. Vriendelijk, beleefd, charmant, maar toch kontakteren. Daarom deze oproep, vooral aan de Westvlamingen en de Limburgers onder jullie. Doe eens een duit in het democratische zakje. Schrijf ons een briefje om te melden dat je in jouw gemeente een raadslid, schepen burgemeester of in jouw provincie een provincieraadslid of een bestendig afgevaardigde aan de tand wil voelen over zijn/haar democratische gevoelens. Vooral omdat tanden zéér gevoelig zijn, behalve als ze vals blijken, maar aan valse gevoelens hebben wij dus geen boodschap. Ik dwaal weer af. Maar ik hoop dat je de boodschap begrepen hebt. Je kan ons dus ook bellen om je als "Cordon sanitairemedewerk(st)er" aan te melden. Liefst op donderdagavonden tussen 20 en 22 uur op het nummer van het Charta-secretariaat: 03/230.69.13 Missing you already.(Wordt vervolgd)
De onderwijswerkgroep van Charta 91 legt volgende tekst ter discussie en ter ondertekenng voor aan de gehele onderwijswereld.
Onderwijs-charter van Charta 91 Als onderwijsmensen nemen wij onze maatschappelijke verantwoordelijkheid op in een aktief verzet tegen de tendenzen die de basiswaarden van de democratie bedreigen en de verrechtsing in de samenleving in de hand werken . Voor ons behoort tot de centrale opdracht van elke leerkracht opvoeding tot aktieve deelname aan een democratische samenleving en tot antiracisme en verdraagzaamheid. Nu velen zich neerleggen bij de heersende uitsluitingsideologieën is het meer dan ooit nodig deze basisprincipes die worden bedreigd, met nadruk te onderstrepen. Wij zullen die opdracht aktief opnemen en zullen solidair weerstand bieden tegen intimidatie en repressie van welke kant ook. Dit maakt voor ons deel uit van een duidelijk onderwijsengagement.
Wij komen op voor een kwaliteits-onderwijs. Het beste onderwijs is niet het onderwijs voor de besten. Deze elitaire visie verwerpen we. Het beste onderwijs is dat onderwijs waar zoveel mogelijk mensen, ongeacht hun sociale, culturele of etnische afkomst beter van worden.
Dit vergt een goede infrastructuur en betere werkomstandigheden. Wij komen op voor educatieve ateliers in democratie: open scholen waarin opvoeden tot verdraagzaamheid centraal staat. Scholen voor de vorming van kritische en geëngageerde staats- en wereldburgers voor wie solidariteit geen lege huls is. De school als nieuwe agora, als ontmoetings- en discussieplaats voor zelfstandig denkende leerlingen. De objectiviteitsbetrachting en de neutraliteitsregels mogen niet betekenen dat ook de neonazileugens en revisionistische ideeën een plaats moeten krijgen in het onderwijs.
Wij komen op voor een nieuw elan voor het onderwijs. We roepen de overheid, alle democratische organisaties, partijen, vakbonden, andere verenigingen op, zich samen te scharen achter deze principes, mee te werken aan de realisatie van een non-discriminatiepakt voor de drie onderwijsnetten en van een non-discriminatiecode voor iedere school, zich garant te stellen voor de verdediging van antiracistische leerkrachten en zich in te zetten om ook in het onderwijs het tij te helpen keren.
Leg deze tekst ter ondertekening ook voor aan je collega´s en stuur de adhesiebetuigingen voor september op naar het CHARTA-secretariaat. Op basis van deze tekst willen we een werking naar de onderwijsmensen starten. In het vroege schooljaar ( 20 november 1993? Sint-Niklaas?) wordt een grote onderwijsdag georganiseerd rond dit Charter. Wil je meewerken aan dit initiatief neem dan contact op met Walter LOTENS, Grétrystraat 2C, 2018 Antwerpen, tel. 03-239 54 90 of kom naar de volgende vergadering van de onderwijswerkgroep op woensdag 30 juni 1993 te 15 uur in de Transvaalstraat 8 te 2600 Berchem.
Sinds enige tijd wordt er in Brussel gewerkt aan de voorbereiding van een reeks debataktiviteiten voor het najaar ´93 en voorjaar ´94. Op initiatief van Charta 91 en Charte 91 wordt in samenwerking met een hele reeks organisaties en vormingsinstellingen (Masereelfonds, Bond recht op wonen, Fondation J. Jacquemotte, Lesoilfonds, CBAI, CSC vormingswerk, Studiecentrum L.De Pauw, Tanden van de Leeuw,...) een project uitgewerkt dat in het Brusselse voor een primeur zal zorgen. Zo zou er in vijf tweetalige gesprekken ingegaan worden op de Brusselse grootstedelijke institutionele, sociale en culturele problematiek.
Een eerste opener in de reeks, voorzien op 14 oktober ´93 zou een gesprek worden tussen een vlaams- en een franstalige journalist over de stad ´waarin ze wonen en waarvan ze houden´ of hoe (media)percepties kunnen verschillen. Een tweede gesprek betreft de kwaliteit van het leven in Brussel. Komen aan bod: het zgn. veiligheidsprobleem alsook de speculatiegolf. Dit debat zou op 18 november plaatsvinden. Een 3de zou in december Brussel als (Europese) hoofdstad behandelen met de daaraan verbonden aspekten zoals de economische leefbaarheid. Hier zouden Geert van Istendael samen met Georges Timmerman, iemand van het kabinet Greyp, van de Immobiliënsektor en de automobielfederatie een gesprek aangaan. Een 4de debat dat in januari ´94 zou doorgaan, nodigt enkele grote politieke ´kanonnen´ uit om eens rond de tafel over de toekomst van Brussel te discussiëren. Hier verwachten we Bert Anciaux, Charles Picqué, M.A. Spaak en Jos Chabert. Een laatste gesprek gepland voor februari ´94 zou de kwestie van de toekomstige verhoudingen tussen Brussel, Vlaanderen en Wallonië aansnijden. We nodigden hierbij José Fontaine (tijdschrift République), René Schoonbroodt uit Brussel, Antoon Roosens (dé Vlaamse Brusseleer) en Maurits Coppieters uit. Hoogstwaarschijnlijk gaan al deze gesprekken door in het Huis der Mutualiteiten waar een vertaalinfrastruktuur aanwezig is. Voorlopig werken we verder aan de programmatie, zoeken we het draagvlak van deze debatten uit te breiden en komen we tijdens de volgende vergadering terug bij elkaar.
En, zoals U wel weet, zijn alle vergaderingen open. Bent u geïnteresseerd in deze of volgende bijeenkomsten, pleeg dan een telefoontje naar de Brusselse verantwoordeliike(n). Tot ziens.
Charta Gent organiseert een postkaartenwedstrijd met als thema "Verdraagzaamheid en solidariteit". Wie zich geroepen voelt om zijn/haar grafische of andere talenten voor Charta 91 in te zetten, moet zeker antwoorden op volgende oproep.
Voel je ook tegenzin omdat we in een samenleving dreigen terecht te komen die mensen uitsluit ...omdat ze werkloos zijn, ...omdat ze arm zijn,...omdat ze een andere culturele achtergrond hebben, ...vanwege hun huidskleur,...omdat ze homo zijn, ...omdat ze ...Vind je ook dat we in een menswaardige samenleving elkaar moeten helpen - belangeloos - en dat een deel van onze inkomsten gebruikt moet worden om de zwaksten in onze samenleving een menswaardig bestaan te geven, zodat niemand zich uitgesloten voelt?
Kan je deze gevoelens uiten d.m.v. een tekst of een tekening, een foto of een schilderij, of d.m.v. gelijk welke andere techniek? Voorwaarde is dat het resultaat bruikbaar is om af te drukken op een postkaart. Met de best werken houden we een tentoonstelling en een jury geeft prijzen aan 3 leeftijdsgroepen: 6-12 jaar, 13-17 jaar en 18 jaar en ouder. Misschien wordt uw werk uitgegeven als postkaart, die tegelijk als steunkaart voor Charta 91 kan dienen.
Inlichtingen en reglement zijn te bekomen bij: Hilda Schepens, Sint Lievenslaan 258, 9000 Gent, tel. 09/223.24.27 Jan Taelman, Maurice Verdoncklaan 9, 9050 Gentbrugge, tel. 09/231.23.43
De werkgroep Rechtsbedeling wil u graag op de hoogte houden van haar project t.a.v. scholen en eventuele andere organisaties van educatieve aard. Het is voor niemand een geheim dat onze democratische rechtsstaat de jongste tijd steeds zwaarder onder druk staat.De burgerbeweging Charta 91 is geboren uit onrust tegen de antidemocratische tendenzen.De democratie moet worden hersteld, de politiek gefatsoeneerd en geloofwaardig gemaakt. Een essentieel onderdeel van onze democratische instellingen is het gerecht. Ook onze gerechtelijke instellingen dienen kritisch bekeken te worden, en de afstand naar de burger moet gedicht. Een aantal magistraten hebben zich verenigd in groepen rond het thema ´magistratuur en maatschappij´.Velen van hen staan achter de doelstellingen van Charta 91 en wensen hun volle medewerking te verlenen aan de werkgroep ´Rechtsbedeling´ die zich met de werking van het gerechtelijk apparaat bezighoudt.
De werkgroep wenst een initiatief te nemen om de werking van het gerecht naar het publiek toe ´open te gooien´.Dit initiatief bestaat erin een les of vormingspakket aan te bieden aan scholen, educatieve instellingen, groepen, verenigingen, enz. Een afvaardiging van Charta 91 zal op uw uitnodiging tijdens de werkdagen aanwezig zijn om te spreken met studenten en leerlingen over ´Recht en Maatschappij´. De afvaardiging zal telkens in principe bestaan uit één rechter en één advocaat. Voor avond- en weekendactiviteiten is een uitbreiding van de opdracht mogelijk en kunnen ook de panels uitgebreid worden.
De essentiële bedoeling van dit initiatief bestaat erin voorlichting te verschaffen over de werking van onze democratische gerechtelijke instellingen en een campagne te voeren van bewustwording naar voornamelijk jongeren toe omtrent het belang van deze instellingen. Het accent zal daarbij vooral gelegd worden op de rol van de rechtsconsument, die moet weten hoe zijn rechten te gebruiken, en eventueel af te dwingen. Voor de fatsoenering van ons gerechtelijk bestel is het absoluut noodzakelijk dat de rechtsconsument een bewuste en assertieve burger is. Het zal dan blijken, mede door de aanwezigheid van rechters en eventueel parketmagistraten in de panels, dat de kloof tussen de bewuste burger en de integere magistraat niet onoverbrugbaar is. En tevens dat deze overbrugging noodzakelijk is, opdat de burger in de toekomst ook zou kunnen beschikken over een goed functionerend gerechtelijk apparaat.
Wie interesse heeft voor dit initiatief, en beroep wil doen op onze sprekers, kan kontakt opnemen met:
Dirk DE BRUYN, Frits Van Den Berghelaan 167, 2630 Aartselaar Tel. 03/887.16.28 jan CALEWAERT, Belgiëlei 15 B, 2018 Antwerpen, Tel. 03/218.72.40
Het schielijk heengaan van de werkgroep financiering of hoe progressief Vlaanderen niet meer wakker ligt van de economie
De werkgroep "Financiering" was een van de vier werkgroepen die oorspronkelijk de thematische werking van Charta 91 moesten dragen. De naam sloeg op de ondersteunende functie die de initiatiefnemers van Charta en de werkgroep wilden geven. "Financiering" moest immers de haalbaarheid van de voorstellen van de andere werkgroepen op financieel vlak nagaan en zonodig nieuwe financieringsbronnen aanbrengen. Vanaf de eerste vergadering, toen nog druk bijgewoond, werd de werkgroep naar een brede analyse van de economische oorzaken van 24 november geheroriënteerd. Voor de aanwezigen leed het immers geen twijfel dat ´het signaal´ voor een groot deel economische gronden had: werkloosheid, fiscale fraude, verschillende fiscale behandeling van arbeid en kapitaal...
Maar, wat doe je hieraan? Iedereen ziet dat de economie de dualiteit in de samenleving versterkt, maar hoe los je dat probleem op? ledere progressieve oplossing wordt door ´zij die het kunnen weten en/of moeten uitvoeren´ afgedaan als onrealistisch, nefast voor het vertrouwen in de frank of getuigend van economische dirigisme. Anderzijds lijkt het erop dat er in progressieve kringen niet meer over economie gediscussieerd wordt, althans niet in termen van ´wat doen we eraan?´.
Kortom, het defaitisme overheerst.
Natuurlijk is economie ´moeilijk´. Nochtans is ´gezond verstand´ nog altijd voldoende om aan elke discussie over economische problemen deel te nemen. Er zijn altijd wel ´deskundigen´ die alles overgieten met onbegrijpelijk jargon, maar dat mag geen reden zijn om niet met hen indiscussie te gaan. De laatste jaren is het economische establishment er echter in geslaagd een aantal stellingen^. in de geest van de bevolking vast te leggen, zoals de weldaden van de concurrentie, de nood aan een sterke munt en de gruwel van de inflatie. Hierover wordt in België niet gediscussieerd, in tegenstelling tot bvb. Frankrijk, waar de sterke Franse frank aanleiding gegeven heeft tot het debat over de ´competitieve desinflatie´ (oeps, jargon!). Men bedoelt hiermee dat de sterke frank, die in de eerst plaats als middel ter bestrijding van de inflatie ingezet wordt en zo de economie ten goede komt, ook een aantal nadelen heeft voor de bedrijven en de concurrentiepositie. Het publiek debat draait dan rond het afwegen van deze voor- en nadelen.
Mieke Vogels heeft dus blijkbaar gelijk als ze constateert dat de kloof tussen burger en economie groter is dan die tussen burger en politiek. Dat is volgens mij dan weer te wijten aan de kloof tussen politiek en economie (de transitiviteitsregel!). De politici verloren sinds het begin van de jaren ´80 de greep op de economie, sterker nog, ze hebben hun greep zelf gelost! De ´blauwe versnelling´ in de VS en het VK, de ´voodoo-economics´ van Reagan en de Thatcheronomics, hebben de monetaire sfeer van de economie (alles wat met beurs, beleggingen, intrestvoeten, enz. te maken heeft) losgekoppeld van de reële economie (arbeid, investeringen, machines, enz.). Daarbij gaven ze het monetaire meteen een vrijwel mondiale dimensie, door de hele zaak te internationaliseren. Resultaat is bvb. dat geen enkele nationale regering zich nog kan veroorloven de kapitalen op serieuze wijze te belasten zonder meteen een georganiseerde en massale kapitaalvlucht te veroorzaken. Anderzijds zijn er een reeks problemen van economisch-maatschappelijke aard die in feite door de ´serieuze´ economen compleet genegeerd worden, maar die ook niet tot het maatschappelijk-politieke aandachtsveld schijnen te behoren. De nefaste gevolgen van de onderontwikkeling voor zowel de minder ontwikkelde landen als de industrielanden, de steeds groeiende kloof tussen arbeid en kapitaal (op allerlei gebieden: als productiefactor, fiscaal,...), de heroriëntering naar een maatschappijmodel van duurzame ontwikkeling, ...
De oplossing voor beide soorten van problemen ligt vaak in het supranationale, voor België dus in de eerste plaats in Europa. Indien de politieke wil zou bestaan op Europees vlak om een aantal progressieve beslissingen te nemen inzake fiscaliteit, sociale normering, enz., dan zou het ´project Europa´ op veel good-wil van de burgers kunnen rekenen. Het Europa-initiatief van Charta beantwoordt dus aan een reële noodzaak, in de eerste plaats op sociaal-economisch vlak. Anderzijds verschuilen politici hun onmacht al te graag achter Europa, het IMF, de OESO of wie dan ook. Deze ´export van de politieke onmacht´ dient aangeklaagd.
Economie is een noodzakelijk ´kwaad´. Je kan geen sociale doelstellingen realiseren, geen ernstig cultuuraanbod creëren, geen welzijn garanderen, zonder dat ergens hiervoor de middelen aangemaakt worden. Nochtans schijnt progressief Vlaanderen, en dan bedoel ik natuurlijk in de eerste plaats Charta 91, dit niet zo te zien. We kunnen echter nog zoveel volk mobiliseren, nog zoveel debatteren en voorstellen formuleren die verkleutering bevechten, onderwijs herwaarderen, multi-cultureel samenleven bevorderen, racisme bestrijden, het leefmilieu beschermen en wat weet ik nog allemaal, zonder poen om het te doen blijft dit alles een lege doos. Ergens moet de maatschappij haar welvaart en welzijn scheppen. In de fabrieken, de kantoren, de electriciteitscentrales en op de wegen, kanalen en in de lucht. Als we hierover als Charta geen meningen kunnen formuleren, geen debatten stimuleren - en de massale afwezigheid op de vergaderingen van ´Financiering´ lijkt dit te bevestigen - dan zal onze energie voor een groot stuk verloren moeite zijn, vrees ik.
Sympathiebetuigingen zijn welkom.-- Dirk VAN EVERCOOREN
In deze (vrijwel) nieuwe rubriek komen controversiële meningen en gedachten aan bod. De ingenomen standpunten binden uiteraard enkel de auteur, niet het netwerk. Wij hopen dat deze artikels de discussie en het nadenken over hete hangijzers zullen stimuleren. Reacties of nieuwe gezichtspunten zijn welkom op het CHARTA-adres. Inzendingen kunnen worden ingekort of als ongeschikt
Er is een globale verrechtsing in de maatschappij. Deze komt het scherpst tot uiting in extreem-rechts, maar is ook in de andere politieke en sociale organisaties aanwezig. Die verrechtsing speelt in op een maatschappij in krisis op drie vlakken : -politiek: o.m. de beruchte kloof tussen burger en politiek, maar ook de politisering, het begrotingsbeleid (1/2 van de begroting gaat naar interesten van de staatsschuld)... -sociaal-economisch: de duale samenleving, de toegenomen onzekerheid, de nieuwe armoede... -cultureel: de vervlakking, verkleutering... De vakbeweging is links, wat duidelijke keuzes inhoudt: -de kant kiezen van de arbeidersklasse tegen het kapitaal en de blinde vrije markt -progressief zijn, wat betekent een grondige verandering van de maatschappij nastreven, reageren tegen de conservatieven die de huidige maatschappij in stand willen houden -collectieve oplossingen zoeken voor de problemen, tegen het individualisme en korporatisme in -solidariteit nastreven: sterken komen op voor de zwakken, herverdeling van arbeid en inkomen, tegen het solidarisme ´enkel wie presteert heeft rechten´
De eerste en belangrijkste strategie is dus de onvoorwaardelijke keuze voor een links gedachtengoed. En dat is nodig, want de verrechtsing slaat soms toe in de vakbond zelf: -wat in Oost-Europa gebeurd is doet ons flirten met de vrije markt -onze aanwezigheid in het sociaal-economisch netwerk brengt ons in de verleiding om mee te beheren en de maatschappijverandering te vergeten -in Vlaanderen hebben we te maken met een uigesproken rechts patronaat en dreigen we te verstikken in nog meer overleg- en adviesraden dan in het federale model -we hollen te vaak de lokroep van het individualisme achterna, we zoeken naar de vaak onmogelijke verzoening van individuele en collectieve belangen: keuzes voor collectieve oplossingen moeten we durven nemen, al doen die pijn aan een gedeelte van de achterban -korporatisme steekt soms de kop op: het antwoord hierop is een interprofessionele vakbond die als één geheel optreedt -solidariteit is vaak een holle slogan geworden, maar moet eigenlijk dag aan dag getoetst worden aan elke eis of actie.
Een linkse vakbond zijn betekent voor mij : -een klare en duidelijke ideologie, die het referentiekader is voor de vakbondswerking -een duidelijk verzet tegen het begrotingsbeleid van de regering, die door te saneren een sociaal bloedbad aanricht -de werking zélf uitbouwen en die niet door de politieke agenda laten bepalen -de band tussen werkenden en sociale uitkeringstrekkers niet verbreken -standpunten innemen, eisen stellen en actie voeren in een gemeenschappelijk vakbondsfront; het front dat nu al drie jaar standhoudt versterkt onmiskenbaar de slagkracht van de vakbeweging.
Extreem-rechts spuwt op de democratie en wil die zo snel mogelijk vervangen door het autoritair leiderschap. In hun gedachtengoed is het dan ook logisch dat vakbonden en mutualiteiten als drukkingsgroepen verdwijnen. De vakbeweging is links en moet dus onvoorwaardelijk voor democratie kiezen. Dit houdt in :
Niets menselijks is een vakbond vreemd. Vandaar dat er in een vakbond ook sexisten, onverdraagzamen en racisten zitten. Het is in een massaorganisatie onvermijdelijk, en het ontkennen zou pas echt een grote fout zijn.Belangrijker is wel ons te bezinnen over de vraag of het wel te rijmen valt dat iemand een syndikalist is, maar zijn vrouw slaat, racistische uitspraken doet, homo´s verkettert en de werklozen profiteurs noemt. Het is een probleem dat wij als vakbond niet uit de weg mogen gaan. Extreem-rechts heeft voor één keer gelijk als ze stellen dat de vakbeweging werkt aan een nieuwe mens. We wensen inderdaad dat syndikalisme ook een duidelijke verdraagzame levenshouding betekent. Daaraan moet een vakbond hard werken : met informatie, met vorming (waarbij de methodische aanpak ontzettend belangrijk is, want emoties pak je niet zomaar met de ratio aan), met campagnes , met voortdurende acties en positieve ervaringen, en door samen te werken met brede platforms zoals Hand-in-Hand, het 8 mei-kommitee, het vluchtelingenplatform en Charta 91.
CHARTA´S tweede zomer, CHARTA´S tweede zomercampagne. Terwijl de ene helft van Vlaanderen op zijn luie bast ergens te lande of in den vreemde ligt te zonnen en de andere helft zich van festival naar festival sleept om toch maar niets van de leute te missen, blijven wij hyperactief en alomaanwezig. Van Lokeren tot Antwerpen, van Sint-Niklaas tot Gent, op alle Vlaamse wegen kom je de volgende maanden CHARTA 91 tegen. Of toch bijna op alle wegen, want onze aanwezigheid hangt ook van jou af. In elk geval zullen we op de Gentse en de Lokerse Feesten en op het Steenfestival in Antwerpen onze burgerkreet slaken. Wil je mee de CHARTA-stand bevolken of anderszins meewerken, laat ons dan iets weten. En indien je in Peer of in Poperinge woont, leven we niet alleen innig met je mee, maar vragen we je bovendien ons te signaleren waar ergens in jouw buurt een zomerfestiviteit de rust van de omwonenden zal verstoren, en daarbovenop of je bereid bent die rust nog wat meer te ontredderen door, alleen of met enige kompanen, CHARTA-materiaal te verspreiden. Hoe kontakteer je ons met je pittige suggesties en bruisende medewerkingsbereidheid (22 letters)? Zeer eenvoudig en ook voor ongeletterden geen onoverkomelijke opgave: telefoneer naar the one and only Josée Heylen op nummer 03/233.61.54 tussen 18 en 20 uur. Je kan nú bellen. Wij bieden een uniek assortiment aan:
Voor de ongelovigen: wij zijn inderdaad een open beweging en het is niet omdat we reeds anderhalf jaar werken, dat je te laat zou komen. De boot is nog niet vol.
Na een maand ongeveer, hebben we een dertigtal ingevulde formuliertjes ontvangen met de prangende vragen en antwoorden over onze -uw- Nieuwsbrief. U lijkt niet ontevreden. Integendeel zelfs, indien we niet zo bescheiden waren van nature, dan zouden we zelfs concluderen dat u beslist enthousiast bent over de inhoud, frequentie en vormgeving ervan. Maar gelukkig redden enkele -terechte- opmerkingen ons van het gevaar van de hubris. Zo vindt u het bijvoorbeeld niet leuk dat een Nieuwsbrief die op 8 mei in uw bus valt, u aanmaant aanwezig te zijn op een vergadering van 2 mei. Kom nou. alsof u anders wél zou gekomen zijn. Maar soit, teneinde alle wrevel te voorkomen, beloven wij plechtig u vanaf nu minstens 24u te gunnen om uw echtgeno(o)tje) en/of vriend(in) in te lichten over uw nakende afwezigheid, en eigenhandig in te staan voor de redactie, lay-out, film- en drukwerk van de Nieuwsbrief, teneinde onnodige vertraging te voorkomen. Desgewenst komen wij de Nieuwsbrief zelfs hoogstpersoonlijk in uw brievenbus deponeren. Waarmee wij maar willen zeggen: wij zullen ons best doen aan uw grieven tegemoet komen.
Vrouwen en kinderen
moeten zich niet inlaten
met politiek.
Bejaarden en zwakken
zieken en verminkten
moeten zich niet bekommeren
om politiek.
Studenten en soldaten
professoren en dokters
rechters en advokaten
moeten zich niet bezighouden
met politiek.
Kooplieden en marktkramers
koorddansers en degenslikkers
weduwen en wezen
moeten zich geen zorgen maken
over politiek.
Ambtenaars en deurwachters
schrijvers en rekenaars
bedelaars en zwervers
gevangenen en vrijgezellen
matrozen en tippelaarsters
moeten zich niet druk maken
om politiek.
Boeren en arbeiders
moeten zich niet bemoeien
met politiek.
Politiek
is de zaak van
het volk.